Vroege wetenschappers, van Darwin tot Darlington, waren al gefascineerd door de prachtige bloeiwijze en voortplanting van de primula’s. Tuincentra staan vol met gecultiveerde kruisingen van primula’s. Meer over kruisbestuiving lees je onder het kopje ‘bloei’. In Diergaarde Blijdorp kom je veel soorten tegen die je in het wild ook kunt aantreffen…
Primula’s zijn kruidachtige planten die in de winter boven de grond afsterven en in het voorjaar weer uitlopen. Opvallend is dat het 'koudkiemers' zijn. Sommige zaden kiemen alleen wanneer ze flink bevroren zijn geweest, zonder uit te drogen.
Kenmerkend voor primula’s zijn de gootvormige bladeren. Deze zijn soms plakkerig, harig tot melig. Melige bladeren zien eruit alsof het oppervlak bepoederd is. Daarnaast hebben alle primula’s altijd de bladeren in een rozet staan.
Primula’s behoren tot de planten die een heel nauwe relatie hebben met hun bestuivers: de bijen. Om zelfbevruchting tijdens het bezoek van van de bij te voorkomen, maakt de plant twee verschillende bloemen (met een moeilijk woord ‘heterostylie’ genoemd). De ene bloem heeft de meeldraden hoog zitten en de stempel laag. Bij de andere bloem is het net andersom. Zo brengt de bij het stuifmeel van het ene type bloem naar de andere. Dit heet ‘kruisbestuiving’. Ruim 90% van alle primula-soorten plant zich op deze wijze voort. Voor de voortplanting is de plant dus volledig afhankelijk van bijen. Zonder bijen geen primula’s.
Een andere naam voor de primula is sleutelbloem. Als je de bloemkroon weghaalt, lijkt de kelk met wat fantasie op een oud slot met een sleutelgat. De afgeplukte kroon heeft heel veel weg van een oude Duitse sleutel. Volgens legendes waren deze ‘sleutels; geschonken door de goden om de weg te wijzen naar verborgen schatten. Vooral voor wie hem aantrof met Kerstmis of Vastenavond zou de sleutel een loper worden voor geluk. De bloem van Primula vialii doet een beetje aan een kaboutermuts denken.
Wil je meer lezen over Primula’s? In 1993 (eerste druk) verscheen het meer dan 300 pagina tellende boek van onderzoeker John Richards getiteld:
Primula - ISBN: 0-88192-580-
Primula’s groeien in de natte en koude delen van het noordelijk halfrond. Bijna 80% van alle primula’s zijn te vinden in West-China en de Himalaya, soms zelfs onder voor de mens extreme omstandigheden. In Europa komen 34 soorten primula’s voor en in Noord-Amerika 20. Ook in Zuidoost-Nederland groeien primula’s.
Je vind de primula’s in Diergaarde Blijdorp in de Chinese sfeertuin, de Rotstuin en in het Auricula theater.
TIP:
Gebruik de Blijdorp-app met de interactieve plattegrond. Daarin vind je eenvoudig de dieren, platen, speelplekken, restaurants, toiletten etc. Maak je eigen route langs je favoriete dieren of volg een vaste route bv de Monumenten & Botanische route. Ook vind je in de app interessante weetjes over een groot aantal dieren, monumenten en planten.
