Dierennieuws
4 mei 2022 | Dierennieuws
Geladafamilie uitgebreid
Lees verder
gelada
Diergaarde Blijdorp heeft een familiegroep gelada’s, expressieve apen uit Ethiopië. Blijdorp is de enige tuin in Nederland waar deze bijzondere apen zijn te bewonderen. Het is de enige apensoort die gras eet. Ook op andere vlakken zijn de dieren ook bijzonder, meer hierover lees je in dit dierendossier.
Geboorte
Eind januari 2022 en in maart zijn jongen geboren. Het zijn de eerstes geboorte in dit verblijf. De kleintjes heten Sifan en Kaj >
Spreekbeurt over apen?
Voor kinderen die een spreekbeurt over (mens)apen doen, is er een coole spreekbeurtkist om de spreekbeurt nog leuker te maken. Dit is geen kant en klare spreekbeurt, maar bevat informatie, fotomateriaal en voorwerpen om te laten zien zoals bv. voedsel, stukjes huid, bot. Klik hier voor meer info en reserveren >
- Latijnse naam
- Theropithecus gelada
- Ik ben een
- zoogdier
- Gewicht
- man ca. 20 - 30 kg , vrouw ca. 12 - 16 kg
- Hoogte/lengte
- man ca. 60 – 75 cm, staart 50 cm, vrouw ca. 33 – 41 cm, staart 40 cm.
- Maximale leeftijd (wild)
- ongeveer 20 jaar
- Aantal jongen per keer
- 1 per keer
- Zwanger
- ruim 6 maanden
- Volwassen met
- mannetje ong. 4-5 jaar, vrouwtje ong. 3 jaar
- Voedsel in het wild
- 90 % gras. Verder:kruiden, planten en bloemen, wortels, zelden insecten en kleine prooidiertjes
- Let op:
- Alle getallen zijn gemiddelden van metingen in het wild.
- Bedreigingsniveau
-
NietBijna bedreigdBedreigdZeer bedreigd
90 %
van hun menu bestaat uit gras.
5 weken
periode dat een jong aan de buik van moeder hangt
75 cm
lengte van een geladaman van kop tot romp
Roodborstjes
De man en vrouw hebben allebei een rode, kale plek op hun borst. Bij mannen is het vlak groter en feller rood dan bij de vrouw. Als de vrouw zich opwindt wordt haar vlek wat roder, ook als het vrouwtje in haar vruchtbare periode is. Daarnaast krijgt ze witte wrat-achtige vlekken rond het vlak. O, wat vindt de man dit aantrekkelijk ;-).
Praten met je gezicht
Gelada’s gebruiken naast heel veel geluiden ook lichaamstaal. De aap op de foto is ontspannen aan het geeuwen. Maar als gelada’s dreigen of boos zijn, krullen ze niet alleen hun bovenlip ver omhoog, waardoor enorme hoektanden zichtbaar worden, maar ze trekken ook hun wenkbrauwen op en laten hun lichte oogleden zien. Maak dan maar dat je wegkomt!
Groepjes in een troep
Gelada’s zijn echte groepsdieren. Een troep bestaat vaak uit vier aparte groepen met woongebieden (territoria) die elkaar overlappen. In zo’n groep vindt je meestal 12 vrouwtjes en 2 tot 4 mannen. De groep kan oplopen tot 100 dieren. Er komen ook losse mannengroepjes voor. Soms bestaat een mannengroep uit 15 dieren maar dat is wel het maximum. De vrouwtjes blijven levenslang in hun eigen groep. Als mannetjes ongeveer 5 jaar oud zijn gaan ze weg om hun eigen groep te vormen.
Vijanden
De vijanden van de gelada’s zijn gieren, luipaarden en jakhalzen. Mensen eten geen gelada’s maar ze hebben wel steeds meer gebied nodig voor hun landbouw en hun huizen. Verder werden gelada’s vroeger gestroopt om van hun vacht kleding te maken en ze werden ook gebruikt
Natuurbehoud
Over gelada’s in het wild is nog veel onbekend. Daarom draagt Blijdorp bij aan onderzoek i.s.m. de universiteit van Pisa (Italië). Er wordt o.a. onderzocht wat de impact van de mens is op de omgeving en het gedrag van de apen. Ook worden data verzameld i.s.m. de lokale gemeenschappen om de dieren beter te kunnen beschermen. De dieren hebben o.a. veel te lijden onder uitbreidende landbouw.
Waar woont de gelada?
Gelada's wonen in het wild op de hoogvlakten van de Simien mountains in Ethiopië, hoog in de bergen in Eritrea. Ze leven op de hoogvlaktes zo’n 1.800 tot 4.400 meter boven zeeniveau. Op die hoogvlaktes groeit veel gras.
geladas in Blijdorp
In 2018 werd het nieuwe verblijf van de gelada’s officieel geopend. Via het geheel gerenoveerde rijksmonument wandel je nu een rotstunnel in waar je bijna oog in oog staat met de grazende gelada’s (apensoort uit Ethiopië). Aan de Rivièrahalzijde ontmoet je de familiegroep. Aan de andere zijde, waar voorheen leeuwen en tijgers leefden, kun je nu het vrijgezellengroepje met mannen bewonderen. Zij leven hier samen met geelkeelfrankolijnen en blauwvleugelganzen. De grijze ganzen met blauwe vleugels komen oorspronkelijk voor in de hooggebergtes van Ethiopië, net als de gelada’s. Ze zwemmen niet vaak maar scharrelen graag op de grond. De ganzen zijn in het wild kwetsbaar door o.a. jacht en aantasting van hun leefgebied. Er is dan ook een EEP (fokprogramma onder Europese dierentuinen) voor deze soort.
Buitenverblijf
Aan de kant van de Rivièrahal woont de familiegroep. Deze dieren kunnen ook bekeken worden vanuit de tunnel die voor een deel in het verblijf ligt. Aan de kant van de wallaby’s woont de mannengroep. De beplanting is zoveel mogelijk gebaseerd op wat in het Simiengebergte groeit. Veel gras (het zijn tenslotte grazers) en yucca’s en nog wat planten die op de echte uit de bergen lijken.
Binnenverblijf
De gelada’s kunnen heel goed tegen kou. Toch hebben ze een binnenverblijf Ze zullen het meest in de groep zijn, maar bijvoorbeeld bij ziekten, moet een dier apart gehouden kunnen worden. Daarom zijn er tussen de verschillende delen van het verblijf schuiven en deuren. Zo kunnen de verzorgers zelf bepalen of ze grotere of kleinere binnenverblijven maken, net wat nodig is.
